آسیب ها اجتماعی کودکان و دانش آموزان

مفاهیم و تعاریف  :

آسیب های اجتماعی  :به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می گردد که در چارچوب اصول اخلاقی و قواعد عام عمل جمعی یا غیررسمی جامعه محل فعالیت کنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبه رو می گردد  .

آسیب شناسی اجتماعی   :مطالعه و ریشه یابی بی نظمی های اجتماعی و به عبارتی مطالعه ناهنجاریها و نابسامانیهای اجتماعی همراه با علل و شیوه های پیشگیری و درمان آنها می باشد  .

متکدی  :فردی است که بوسیله شیادی، عوام فریبی و جلب توجه دیگران با مطالبه مستقیم و یا راههای گوناگون درخواست کمک می کند  .

اعتیاد  :عبارتست از یک بیماری مزمن و اولیه که از طریق نقص در کنترل مصرف مواد موثر بر سیستم اعصاب مرکزی و نیز نقص در کنترل رفتارهای ناهنجار مشخص می شود ویژگیهای اصلی آن نیز عبارتست از تغییرات در خلق مصرف مداوم داروهای اعتیادآور علیرغم ایجاد عوارض سوء جسمی روانی و اجتماعی که همانند دیگر بیماریهای مزمن می تواند پیشرونده عودکننده و کشنده باشد و عموماٌ بخشی از آنان باعث نقص قانون و تجاوز به حریم دیگران و آسیب رسانی به ساختارهای اجتماعی می شود  .

معتــاد خیابــانی   :این گروه بر اساس نظریه های موجود کسانی را در بر می گیرد که از معابر و فضاهای غیرخصوصی برای مصرف مواد استفاده می کنند و امکان مشاهده ویژگیهای ذیل در آنان فراوان است  .

کودک   :به فردی اطلاق می گردد که کمتر از 18 سال سن دارد .[1  ]

کودک خیابانی   :افراد کمتر از 18 سال تمام که بصورت محدود یا نامحدود در خیابان به سر می برند، اعم از کودکی که هنوز با خانواده خود تماس دارد و از سرپناه برخوردار است و یا کودکی که خیابان را خانه خود می داند و رابطه او با خانواده به حداقل رسیده است و یا اساساً چنین ارتباطی وجود ندارد  .

کودک فرار  :به کودکانی اطلاق می شود که محل زندگی خود را بدون اجازه والدین یا مراقبین خود ترک کرده و حاضر به به بازگشت نمی باشد  .

کودک کار  :   افراد کمتر از 18 سال تمام که نقش عمده ای در تأمین معاش خانواده به دلیل موقعیت نامطلوب اقتصادی خانواده خود داشته و حذف کار کودک بر تداوم حیات خانواده تأثیر نامطلوب خواهد داشت  .

دختران فراری  :   به دخترانی اطلاق می شود که به دلایل گوناگون، مانند اعتقاد به اینکه خانواده به آنها بی توجهی کرده یا تحت تاثیر ساز وکارهای روانی و ذهنی برای رسیدن به امنیت روانی و رهایی از سلطه والدین تحمیلی و ناسازگار خود در پی یافتن قدرتی شایسته تر از والدین خویش بر می آیند تا با تسلیم و اطاعت از آنها نگرانی و اضطراب درونی خود را کاهش دهند

افراد بی خانمان  :  به کسانی اطلاق می شود که معمولاً در اماکن عمومی بصورت شبانه روزی زندگی می کنند  .

زنان و دختران سرپرست‌ خانوار   :تمامی زنان که عهده‌دار تأمین معاش مادی و معنوی خود و اعضای خانوار هستند، در زمره زنان سرپرست خانوار قرار گرفته‌اند  ..

فردنیازمند  :به فردی گفته می شود که به دلیل آسیبهای جسمی- روانی اجتماعی (دائم یا موقت) قادر به تأمین هزینه های زندگی خویش نبوده و اعضاء خانواده و افراد دیگر نیز مسئولیت قانونی برای تأمین معاش وی نداشته باشند.

خانواده نیازمند : به خانواده ای اطلاق می شود که سرپرست آن بنا به دلایل آسیبهای جسمی- روانی – اجتماعی (دائم یا موقت) قادر به تأمین حداقل نیازهای اساسی زندگی خود و افراد تحت تکفل نباشند.

اسکان غیررسمی (حاشیه نشینی): اسکان غیررسمی نحوه سکونت خود رو یا بدون برنامه ایست که افراد بدون اجازه و یا پرداخت اجاره بها مکانها را اشغال می‌کنند و آنها را پناهگاه خویش قرار می دهند.

کودکان وآسیب های اجتماعی :کودکان، انواع مختلف رفتارها را از خود بروز مى‌دهند که بسیارى از آنها از نظر بزرگسالان رفتارهاى مزاحم، ناراحت کننده و نامطلوب است، لکن فقط تعداد معینى از این رفتارها، تقریباً جنبه‌ى جهانى دارد و بیش‌ترین فراوانى را در بین کودکان داراست. این موارد از لحاظ فراوانى و جدى‌بودن در کودکان مختلف و حتى در یک کودک، در سنین گوناگون، متفاوت است.ذیلا به مواردی ازاین ناهنجاری ها اشاره می شود.

   1- افت تحصیلی

 2- اضطراب ـ ترس

 3)  فرار از خانه و مدرسه  

4) کم رویی

  5) کم توجهی به درس ( بی علاقه گی به انجام تکالیف درسی ) 

 6) دروغ گویی  

7) خشم و پرخاشگری 

 8) افسردگی  

9) عدم اعتماد به نفس  

علل افت تحصیلی :  

 الف ) علل آموزشی

 ب) علل فردی

 ج) مشکلات خانوادگی 

 د) مشکلات محیطی و اجتماعی . 

علل اضطراب و ترس :

 1) زندگی ماشینی ، کم رنگ شدن مناسبات و ارتباطات عاطفی

2)کم توجهی به مسائل معنوی 

3)  نگرانی از آینده تحصیلی و شغلی ، فقدان اعضای خانواده 

4)نگرانی مفرط از کسیختگی خانواده

 5- احساس ترس از قرار گرفتن در برابر یک شر و خطر احتمالی مثل فوت / یا بیماری نزدیکان . 
علل فرار از خانه و مدرسه :

1)فضای روانی و عاطفی خانوداه

 2)  الگوی ناسالم همسالان

3)  عدم ثبات قوانین و معیارهای اخلاقی در محیط خانه ، مدرسه و عدم حمایت های عاطفی خصوصاً از سوی اعضای خانواده ، همچنین نبود فرد یا افرادی که سرپرستی و نظارت مدبرانه روی نوجوان داشته باشند. 

4) مشکلات تحصیلی ، جاذبه های شهری ، فقر مالی ، اعتیاد والدین ، اختلاف با نامادی و ناپدری

 5)  شکاف بین نسل ها ، تعارض و برخورد های میان والدین و نوجوان . 

علل کمرویی:  

1) محرومیت از محبت خانوده

2) نقص عضو یا بیماری های جسمی 

3)اختلال در گویش و تکلم

 4)شکست های متعدد و تحقیر شدن نوجوان در حضور جمع

 5)  عدم امنیت روانی در محیط خانه ومدرسه 

6) تنبیه ، توبیخ و سرزنش دانش آموزان

 7)  کنترل شدید تربیتی .

علل عدم اعتماد به نفس :

1)      وقتی به نوجوان توجه کافی نداشته باشیم آنها را جدی نگیریم و همچنین مراقبت های عاطفی لازم رانسبت به آنها مبذول نکنیم . زمینه های عدم اعتماد به نفس را در آنها ایجاد خواهیم کرد 

2)      ) عدم احساس ارزشمند بودن ، اعتماد به نفس نوجوان را کاهش داده و به تدریج در مورد توانایی های خود دچار تردید می شود .